Oruçta ve kurbanda hilali görmek
20/07/2020 Pazartesi Köşe yazarı O.Ü
Peygamber Efendimiz buyurdu
ki: "Hilali görünce oruca başlayınız!"
Sual: Oruca başlamakta, bayram yapmakta, hac etmekte ve kurban kesmekte,
dinimizdeki ölçü, hilali görmek ve buna göre hareket etmek midir?
Cevap: Konu ile alakalı olarak İbni Âbidînde deniyor ki:
“Ramazan-ı şerifin birinci gününü anlamakta takvimlere güvenilmemelidir,
buyurdular. Çünkü oruç, gökte yeni ayı görmekle farz olur. Peygamber
efendimiz; (Hilali görünce oruca başlayınız!) buyurdu. Hâlbuki
hilalin doğması, görmekle değil, hesapladır ve hesap sahih olup, hilal, hesabın
bildirdiği gecede doğar. Fakat, o gece görülmeyip, bir gece sonra görülebilir
ve oruca, hilalin doğduğu gece değil, görüldüğü gece başlamak lazımdır. Çünkü
İslamiyet böyle emir buyurmuştur.”
Ramazan-ı şerif hilalini aramak, bir ibadettir. Görülüyor ki, Ramazan-ı
şerif başlangıcını önceden haber vermek, İslamiyeti bilmemek alametidir.
Kurban Bayramı'nın birinci günü de, zilhicce ayının hilalini görmekle
anlaşılır. Zilhicce ayının dokuzuncu Arefe günü, hesapla, takvimle anlaşılan
gün veya bundan bir gün sonra olur. Bundan bir gün önce Arafât'a çıkanların
hacları sahih olmuyor.
Ramazan ve bayram aylarının şahitlerle meşru olarak anlaşılmadığı yerlerde,
çeşitli hesaplama usulleri ile zilhicce ayının birinci günü ve buradan da
onuncu yani kurban bayramının birinci günü hesap edilir. Bayramın birinci günü,
bu hesap ile bulunan gündür. Yahut, bir gün sonradır. Bir gün evvel olamaz.
Çünkü, gökte, ay, doğmadan önce görülemez. İhtiyatlı hareket etmiş olmak için,
kurbanları, hesap ile bulunan bayramın ikinci günü kesmelidir. Sevabı
mevtalara, ölülere gönderilecek olanı ise, hesap ile bulunan birinci günde
kesmelidir. Çünkü bunlar, Arefe günü de kesilebilir.
***
Sual: Bir kimse, ölmeden önce, kendi malından ve kendisi için kurban
kesilmesini vasiyet edebilir mi?
Cevap: Bir kimse, ölürken, bıraktığı maldan kendisi için kurban kesilmesini, vârisine vasiyet edebilir. Vasiyet edilen kurban, bayram günleri kesilir. Bunun etinden, kesen kimse, fakir olsa da yiyemez. Etinin hepsini fakirlere vermesi lazımdır. Vasiyet etmemiş meyyit için, vârisi veya başkaları, her zaman kendi malından hayvan kesip sevabını o kimseye hediye edebilir. Sevabı, kesenin olur. Meyyite de hediye edilir. Bunların etinden, kesen de yiyebilir.
