Yapılması emredilenler dört kısımdır
25/01/2024 Perşembe Köşe yazarı O.Ü
Sual: Bir Müslümanın yapması gereken emirler ve bunların hükümleri, isimleri nedir?
Cevap: İbni Âbidînde bu konuda buyuruluyor ki:
“Müslümanlara yapılması emrolunan şeyler, dört kısımdır. Bunlar; farz,
vacib, sünnet ve nafiledir. Allahü teâlânın açık olarak bildirdiği
emirlerine Farz denir. Açık olmayıp, zan ederek anlaşılan
emirlerine Vacib denir. Farz veya vacib olmayıp, Resulullah
efendimizin kendiliğinden emrettiği veya yaptığı ibadetlere Sünnet denir.
Bunları devamlı yaparak, nadiren terk etmiş ve terk edenlere bir şey dememiş
ise, Sünnet-i hüdâ veya Müekked sünnet denir.
Bunlar, İslam dininin şiârıdır, yani bu dine mahsusturlar. Başka dinlerde
yokturlar. Resulullah efendimiz vacipleri terk edeni görünce, terk etmesine
mâni olurdu. Kendisi ara sıra terk etmiş ise, bunlara Sünnet-i gayr-ı
müekkede denir. Müekked sünneti, özürsüz olarak devamlı terk etmek
mekruh, küçük günah olur.
Allahü teâlâ, bütün ibadetlere sevap vereceğini vadetti, söz verdi. Fakat,
ibadete sevap verilmesi için, niyet etmek lazımdır. Niyet, emre itaat ve Allahü
teâlânın rızasına kavuşmak için yaptığını kalbinden geçirmek demektir... Bu üç
kısım yani farz, vacib, sünnet olan ibadeti belli zamanlarda yapmaya Edâ
etmek denir. Zamanında yapmayıp, zamanı geçtikten sonra yapmaya Kazâ
etmek denir. Emredilen ibadetleri edâ veya kazâ ettikten sonra,
kendiliğinden tekrar ibadet yapmaya Nâfile ibadet denir.
Farzları ve vacibleri nafile olarak yapmak, müekked sünnetleri yapmaktan daha
çok sevap olur. Öğle namazının farzını kılan kimse, bunu tekrar kılarsa nafile
olur. Resulullah efendimizin ibadet olarak değil de, âdet olarak, devamlı
yaptığı şeylere Sünnet-i zevâid denir. Giydiği elbiseleri,
oturması, kalkması, iyi şeyleri yapmaya sağdan başlaması böyledir. Bunları
yapanlara da sevap verilir. Bunlara sevap verilmesi için, niyet etmek lazım
değildir. Niyet edilirse, sevapları çoğalır. Zevâid sünnetleri ve nâfile
ibadetleri terk etmek mekruh olmaz.”
Sual: Bir kimsenin kullandığı ilacın kokusu, etrafındakileri rahatsız
ederse, bu kimsenin camiye gitmemesi özür olur mu?
Cevap: İlaç olarak kokulu şey özür ile veya unutarak yiyen, cemaate gelmez,
mazur olur. Zira pis koku insanlara ve meleklere eziyet verir.
