Organların kullanılmasına izin vermek
13/02/2024 Salı Köşe yazarı O.Ü
Sual: Ben öldükten sonra, organlarımın, hastalara verilmesini istiyorum demenin, dinen mahzuru var mıdır?
Cevap: “Ben öldükten sonra, kanımın ve organlarımın, hastalara, yaralılara
verilmesini istiyorum” demek caiz değildir. Çünkü bu söz, organlarını vakfetmek
veya sadaka olarak vermek, yahut vasiyet etmek olur. Bunların üçünün de sahih
olabilmeleri için, mütekavvim mal ile yapılmaları lazımdır. Hür insan ve hiçbir
parçası mal değildir. Harpte esir alınan kölenin, yalnız canlı olan bütün
bedenine mal denilmiş ise de, organları ve ölüleri mal değildir.
“Ben öldükten sonra, kanımın, uzuvlarımın bir Müslümana verilmesine zaruret
olursa, verilmesi için, izin veriyorum” demek caiz olur.
Sual: Vekil olan bir kimse, vekili olduğu kimsenin malını dilediği fiyata
satabilir mi?
Cevap: Umumi vekil, sahibinin malını, dilediği fiyata satabilir. Fiyat
söylenmiş ise, daha aşağı satamaz, satarsa, öder. Vekil, sahibinin malını,
kendine satın alamaz, akrabasına da satamaz. Ancak, bunlar, umumi vekil ise
veya değerinden yüksek satabilir. Umumi vekil, peşin de, veresiye de satabilir.
Fakat, peşin sat veya şu malımı sat da borcumu ver denildi ise, veresiye
satamaz.
Sual: Dinen zaruret ve haraç ne demektir?
Cevap: İnsanı bir şey yapmaya zorlayan semavi sebebe, yani insanın elinde olmayarak
hasıl olan sebebe zaruret denir. İslamiyetin emir ve yasak
etmesi, tedavi edilemeyen şiddetli ağrı, bir uzvun yahut hayatın telef olmak
tehlikesi ve başka bir şey yapamamak mecburiyeti hep zarurettir. Bir farzın
yapılmasına mâni veya haram işlemeye sebep olanı önlemenin meşakkatli, güç
olmasına haraç denir.
Sual: Parmağı kopan bir kimse, bunun yerine madenden, plastikten yapılmış
parmak takabilir mi?
Cevap: El, ayak, parmak, burun, diş, göz, kalb ve başka uzuvlar bozulunca,
kopunca yerlerine maden, plastik koymak, diri ve ölü insandan organ nakletmenin
caiz olduğu, Hindistan âlimlerinin yayınladığı El-muallim dergisinin 1406
nüshasında yazılıdır. Çünkü bir organı kurtarmak, hayatı kurtarmak gibi
zaruridir. Diri insanın organını, etini yemek caiz değildir. Kanını nakletmek
caizdir.
Sual: Günah olan şeyleri sevmek, beğenmek, imana zarar verir mi?
Cevap: Küfrü, haramları, mekruhları sevmek, beğenmek, imanı giderir.