"Niyetsiz sevap yoktur..."
21/12/2019 Cumartesi Köşe yazarı V.T
Abdestte ve gusülde niyet, Hanefî'de sünnet; diğer üç mezhepte ise farzdır.
Muhyiddîn Karabâğî hazretleri Osmanlı fıkıh âlimidir. Azerbaycan'ın Karabağ
bölgesinde doğdu. Orada ilk tahsilinden sonra İstanbul'a geldi. Burada medrese
tahsilinin tamamladıktan sonra İznik'teki Süleyman Paşa Medresesi'ne tayin
edildi. 942 (m.1535)’de orada vefat etti. Bir dersinde şunları anlattı:
Cünüp kimse, bir akarsuya veya büyük havuza serinlemek için girse yahut
yağmur altında kalıp bütün uzuvları ıslanmış olsa, cünüplükten çıkar, temiz
olur. Zira maksat, yıkanmış olmaktır. Maksadın hâsıl olmasında, kasıtlı veya
kasıtsız yapılması arasında bir fark yoktur. Yağmur altında kalan veya bir
ırmağa düşen kimsenin, bütün vücudu ıslanırsa, abdesti de, guslü de sahih olur.
Eğer ağzı ve burnu ıslanmamışsa sadece, ağzına ve burnuna su vermesi kâfi
gelir.
Cünüp olduğunu unutarak yıkananın cünüplüğü kalkmış olur. Havuzda, nehirde,
denizde, yağmur altında ıslanan, ağzını ve burnunu da yıkasa, abdest almış ve
gusletmiş olur. Cünüp, denize dalıp çıkınca, sonra su içerse temiz olur. Yani,
su içmesi ağzını yıkamak olur. Ama (Niyet edilmese de, abdest ve gusül sahih
oluyormuş) diyerek niyeti terk etmemeli. Abdeste, gusle sevap alabilmek
için niyet gerekir. Çünkü fıkıh kitaplarında buyuruluyor ki:
Herhangi bir kimse, gusle niyet etmeden yıkansa, cünüplükten temizlenirse
de, guslü için, sevap hâsıl olmaz. Cünüp, gusle niyet etmezse, cünüplükten
temizlenmiş olursa da, farz olan gusül sevabına kavuşamaz. Çünkü niyetsiz
sevap yoktur. Abdestte ve gusülde niyet, Hanefî'de sünnetse de, diğer üç
mezhepte farzdır. Mâlikî veya Şâfiî mezhebini, namazla ilgili bir iş için
taklit eden Hanefî’nin de, gusülde ve abdestte niyet etmesi farzdır.
Gusülde, örülmemiş saçların her tarafını da yıkamak farzdır. Saçın uzun
olması özür değildir. Sadece kadınların saçları örgülü ise, gusülde örgüyü
çözmeleri gerekmez, ama örgülü değilse saçlarının her tarafını yıkamaları
farzdır. Erkeğin saçları uzun olsa ve örse de, örgüsünü açması lazımdır.
Kadınların saçlarını kazımaları yasak olduğu için, örgüyü çözmeleri affedildi.
Erkeklerde ise, bu zaruret yoktur. Bunun için, erkeklerin örgülü saçı açıp
yıkamaları lazımdır. Kadınların örgülü saçlarını açmamaları, erkeklerin
örgüsünü açmamasına sebep olmuyor. Çünkü birincisinde zaruret ve harac birlikte
vardır. Erkek saçında da harac varsa da, zaruret yoktur.
