Kişinin "bilmiyorum" demesi, ilimdendir!..
13/06/2022 Pazartesi Köşe yazarı V.T
"Kişi bilmediği
hâlde bu haramdır demekten sakınsın. O zaman Allahü teâlâ ona, yalan söyledin,
buyurur."
Ebû Bekr el-Esrem
hazretleri hadîs hâfızı olup Ahmed bin Hanbel hazretlerinin talebesidir. Ondan
çok meseleler nakletti. Bunları mevzularına göre yazdı. Ondan da Nesâî, Mûsâ
bin Hârûn gibi âlimler de rivâyette bulundular. 873 (H.260) târihinden sonra
vefât etti. Buyurdu ki:
"Hocam Ahmed bin Hanbel'in, meclisten kalktığı zaman mecliste yapılan
hatâlara keffâret olması için Resûlullah (sallallahü aleyhi ve
sellem) efendimizden rivayet edilen şu mübârek sözleri söylüyordu:
Sübhânekellahümme ve bihamdike, eşhedü enlâ ilâhe illâ ente, estagfirüke ve
etûbu ileyk."
Abdullah ibni Mes'ûd
buyurdu: Resûlullah efendimizin sünnet-i seniyyesine tâbi olunuz. Resûlullah
efendimizin zamânında ve onun dört halîfesi zamanlarında bulunmayıp, dinde
sonradan meydana çıkarılan ve ibâdet olarak yapılan, her türlü söz, iş ve usûl
olan bid'atleri yapmayınız. Her bid'at, dalâlet ve sapıklıktır.
İbn-i Ömer:
"İnsanlar güzel görse bile, her bid'at dalâlettir."
Ebû Mûsâ: "Allahü
teâlânın ilim verdiği kimse, onu, insanlara öğretsin. Fakat, bilmediği şeyi
söylemekten sakınsın. Yoksa, kendisini ilgilendirmeyen bir şeye karışmış olur,
dinden çıkar."
İbn-i Mesûd:
"Sizden birine, bilmediği bir şey sorulduğu zaman, bilmediğini îtiraf
etsin, utanmasın... Kişiye bilmediği sorulunca, Allahü teâlâ bilir demesi,
ilimdendir."
Rebî bin Haysem:
"Kişi bilmediği hâlde bu haramdır, bu menedilmiştir demekten sakınsın. O
zaman Allahü teâlâ ona, yalan söyledin, buyurur."
Bir zâta yazdığı mektupta şöyle demiştir: "Allahü teâlâ bizi ve sizi her türlü tehlikeden, her çeşit şüpheden muhâfaza buyursun. Yine bize ve size, geçen büyüklerimizin ve âlimlerimizin yolunda gitmek nasip eylesin. Dâimâ Allahü teâlânın nîmetleri içerisindeyiz. Allahü teâlâdan, bu nîmetlerini daha da artırmasını, rızâsına kavuşmamız için bize yardımını dileriz. Fazla sözde fitne vardır. Sükûtta genişlik ve rahatlık vardır. Kişi ihtiyâcına göre konuşmalıdır. Âlimin ölümü, büyük bir musîbettir. Şeytan ve onun yardımcıları, Allahü teâlânın ve Müslümanların düşmanlarıdır. Şeytan ve yardımcıları, Müslümanlar için birçok fitneler hazırlarlar. Maksatlarına erişebilmek için âlimlerin yok olmasını beklerler. Çünkü, âlim, onların bâtıl işlerine ve yardımcılarına mâni olmaktadır. Bir kısım insanlar, şöhrete yapıştılar. Kendilerinden bahsedilmeyi arzu ettiler. Hâlbuki onlardan önce de işledikleri bid'atlerle şöhrete kavuşanlar oldu. Fakat, hayır yolunda, doğru yolda tâbi olmak; şer, kötü işlerde başkan olmaktan daha hayırlıdır."
