Her şeyin bir hakikati bir de gölgesi vardır
27/08/2021 Cuma Köşe yazarı V.T
O gölge bu dünyadır,
ahiret ise dalın gerçeği. Gölgenin amacı gerçeği hatırlatmaktır. O hâlde sen de
gölgeyi bırak aslına bak.
Enis Receb Dede
Mevlevi şeyhlerinin ileri gelenlerinden olup Edirne’de doğdu. 1145 (m. 1732)
tarihinde şeyhlik makamında bulunduğu Edirne mevlevihanesinde vefat etti.
Sohbetlerinde Mesnevi’den okurdu. Bunlardan bazıları:
Bin türlü emek
harcasan, diller döksen, iltifatlar etsen ne teraziyi ne de aynayı doğruyu
söylemekten vazgeçiremezsin. Çirkinsen ayna sana çirkinsin demekten utanmaz.
Terazi kaç paralık bir adam olduğunu söylemekten vazgeçmez. Çünkü ne ayna ne de
terazi kendisi için tartmaz. Eğer terazide mal sevgisi olsaydı doğru
tartamazdı. Sen Peygamber ve veliler de hizmetleri karşısında ücret
istemedikleri için o ayna ve o terazi bil. Sana ne söylerlerse candan kabul et.
Akıllı her şeyi
bulacağı yerde arar. Binlerce kutular da açsan, inciyi sadef kutusundan başka
yerde bulmana imkân yok. O hâlde ilim ve bilgi incisini de sen o bilgiye sadef
olmuş gerçek bilginlerden öğren. Sadefin kapağını kaldırmadıkça boş mu dolu mu
olduğunu bilemezsin. Bilgi incisine hamile olan bilginlerin ağzı da sadef gibi
mühürlüdür. Sen o mührü kaldır ki inci açığa çıksın.
Hangi terazi dağı
tartabilir ki! Bu işe kalkanın yerinde yeller eser. Ey haddini bilmez akıl
terazisi! Sen kim, Hak ve hakikat dağını tartmak kim. O dağın altına girmeye
kalksan ne izin kalır ne tozun. O hâlde aczini bil haddini aşma.
Gerçi insan akıl ve
bilgisi yılların semeresidir. Bilgi ambarının dolması için nice hasat
mevsiminin geçmesi gerek. Saçtaki sakaldaki ak insanın çok şey gördüğüne,
tecrübeler ve bilgilerle akıl ambarını doldurduğuna işaret eder. Ne var ki
insanın bir şey öğrenmeye niyeti yoksa akıl ambarının kapılarını sürgülemişse
gelip geçen mevsimler ve mahsuller ne yapsın. Nitekim dünyada iblisten daha
yaşlısı yok ama o hâlâ ilk günkü kopkoyu küfür ve cehaleti içinde. O hâlde
bilgi ve akılda yaşına layık olmaya bak, saçını sakalını yalancı çıkarma.
Her şeyin bir hakikati bir de gölgesi vardır. Kuş başka kuşun gölgesi başkadır. Gölge yerdedir gerçeği gökte. Ahmak yerdeki kuşun gölgesini kavramış kuşu tuttuğunu sanmakta. Ağacın tepesindeki kuş ise onun bu komik hâline şaşmada. A şaşkın dünya avcısı! Ömrünü gölge peşinde seğirterek harcayan o avcı senden başkası değil. Meyveli dal dışarıda, sense mağara duvarına akseden gölgesinden meyve devşirmeye çalışmaktasın. O gölge bu dünyadır, ahiret ise dalın gerçeği. Gölgenin amacı gerçeği hatırlatmaktır. O hâlde sen de gölgeyi bırak aslına bak.
