İnsanlarla alay etmek!..
30/07/2023 Pazar Köşe yazarı S.K
Alay etmek; söz, yazı, işaret veya çeşitli davranışlarla bir
kişinin ayıp ve eksikliklerini ortaya çıkarmak, onunla eğlenmek demektir. Alay
etmek, insanlarda bulunan kötü huylardan biridir. Alay etmek dil
afetlerindendir.
Allahü teala, Kur'ân-ı kerimde mealen, (Ey
iman edenler! Bir topluluk, diğer bir toplulukla alay etmesin. Olur ki alay
edilenler, kendilerinden daha hayırlı bulunurlar. Birtakım kadınlar da diğer
kadınlarla eğlenmesin. Olur ki eğlenceye alınanlar, kendilerinden daha hayırlı
olurlar. Birbirinizi ayıplamayın ve kötü lakaplarla atışmayın. İmandan sonra
fasıklıkla isimlenmek ne kötü isimdir. Kim tövbe etmezse, işte onlar
kendilerine zulmedenlerdir.) [Hucurat. 11] buyurarak
başkaları ile alay etmeyi yasaklamıştır.
Başkalarıyla alay etmek, onlara kötü lakap takmak yerine,
onların kusurlarını düzeltmek, ayıplarını örtmek lazımdır.
Alay etmek, kalplerin kırılmasına, gönüllerin yıkılmasına sebep
olur. Dinimizde, inkârdan sonra en büyük günah, kalp kırmaktır.
Büyük âlim ve veli İmam-ı Rabbani hazretleri buyuruyor ki:
“Sakınınız,
sakınınız, kalp kırmaktan pek sakınınız! Küfürden
[inkârdan] sonra, kalp kırmak gibi büyük günah yoktur.”
İslam âlimlerinin büyüklerinden Seyyid Abdülhakim Arvasi hazretlerinin
vasiyetnamesinin son satırı şöyledir: “Hiç kimsenin kalbini incitmeyin.”
Alay etmeye bazı kötü huylar sebep olur. Bunlardan birisi,
kibirdir.
İslam âlimleri buyuruyor ki: (Kibirden sakının. Topraktan yaratılıp,
yine toprağa dönecek olan bir varlığın kibirlenmesi, bugün var, yarın yok olan
bir kimsenin kendini beğenmesi ne kadar anlamsızdır.)
Alay eden kimse kendini üstün, daha zeki ve daha akıllı görür.
Alay ettiği kimseyi aşağı, basit ve önemsiz bir kimse olarak görür. Sevgili
Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) buyuruyor ki: “...Müslüman
kardeşini küçük görmesi, kişiye kötülük olarak yeter..."
[Müslim]
Alay etmeye sebep olan huylardan biri de hasettir,
kıskançlıktır. Haset eden kimse, kendinden aşağı olan insanı görmez. Hep
kendinden yüksek ve varlıklı insanın her şeyini görür ve onu kıskanır. Kıskanç
insan, Allahü teâlânın kendisine verdiği şeylere razı olmaz. Allahü teâlânın
verdiğine razı olmayan insandan, Allahü teâlâ da razı olmaz. Allahü teâlânın
bir insandan razı olmaması ise, felaketlerin en büyüğüdür.
Alay etmek, onları küçümsemek, hep eksik ve kusur aramak,
insanlar arasında düşmanlıklara, dargınlıklara ve kırgınlıklara sebep olur.
Toplumun huzuru bozulur. Tatlı dil, güler yüz, karşımızdakine değer vermek,
ilgi ve alaka göstermek ise sevgi ve kardeşlik bağlarını kuvvetlendirir.
Sevgili Peygamberimiz (sallallahü aleyhi ve sellem) şöyle buyurur: (Müslüman,
elinden ve dilinden emin olunan kimsedir) [Buhari, Müslim]
Toprak ol toprak ki, gül bitsin sende,
Topraktan başka yok, kavuşan güle.
