Teyemmüme başlarken niyet etmek farzdır
16/01/2021 Cumartesi Köşe yazarı V.T
Abdest azasının çoğunda veya yarısında yara bulunan kimse, teyemmüm eder.
Şehîd Mes’ûd Efendi, Otuzaltıncı Osmanlı Şeyhülislâmıdır. 1066 (m. 1656)’de
Bursa’da vefât etti. Evliyaya muhabbeti çok idi. Bir dersinde buyurdu ki:
Abdest azasının çoğunda veya yarısında yara bulunan kimse, teyemmüm eder.
Çoğu sağlam ise, sağlamını yıkayıp yaralara mesh eder.
Gusülde, bedenin hepsi, bir uzv sayılır. Bedenin yarısı yaralı ise,
teyemmüm eder. Deriye mesh zarar verirse, sargıya mesh eder. Bu da zarar
verirse, bunu da terk eder. Eli çolak olan, teyemmümde yüzünü ve kollarını yere
sürer. Namazı terk etmez. Kolları dirsekten yukarı kesik olan da böyledir.
Elleri ve ayakları kesik olanın, yüzünde yara varsa, namazı abdestsiz kılar.
Namaz kılmaz da, denildi.
Abdest aldıracak kimse bulamayan hasta, teyemmüm eder. Kölesi, çocuğu,
hizmetçisi varsa, teyemmüm etmez. Bunlardan başkasından yardım istemesi mümkün
olursa, yine etmez. Temiz yer, su ve toprak bulamayan mahpus, okumadan, namaz
kılar gibi yapar. Kurtulunca, hepsini iâde eder. Yakında su olduğunu
bilmeyerek, teyemmüm sahih olur.
Cünüb kimse, abdest alacak kadar su bulsa, abdest ve gusül için bir
(Teyemmüm) ederek namazlarını kılar. Sonra, abdesti bozulunca, bu su ile abdest
alır.
Teyemmüme başlarken, niyet etmek farzdır. Hadesten, cünüplükten temizlenmek
için veya namaz kılmak için yâhut belli bir ibâdeti yapmak için niyet ederek
yapılan teyemmüm ile namaz kılınabilir. Yalnız teyemmüme niyet edilirse,
kılınamaz. Şehir içinde dahî sudan bir mîl uzak olan teyemmüm eder. (Bir mîl
günümüzde 1920 metredir.)
Sıcak yer, hamam parası olmayan, hasta olmaktan korkarsa, teyemmüm eder.
İçmek için olan su, yok demektir. Zemzem suyu varken teyemmüm edilmez.
Teyemmüm, taş ve topraktan ve kireç, kükürt, kaya tuzundan yapılır. Yanıp kül
olabilen şeylerden yapılmaz. Üzerinde toprak tozları bulunan her şeyden
yapılır. Ele bulaşacak kadar tozlu olmaları lâzımdır. Yaş çamur ile yapılmaz.
Mâlikîde kardan, buzdan teyemmüm câizdir. Sakal başı ile kulak arası, kaş ile göz arası ve burun delikleri yüze dâhildir. Yüzün ve kolların tozlanması lâzım değildir. Abdestte iki parmağı gezdirerek başın dörtte biri mesh olunabilir. Teyemmümde üç parmaktan az ile, mesh olmaz. İki el ile mesh şart değildir. Bir el ile de olur.
