24/08/2024 Cumartesi Köşe yazarı A.D

Hadis-i şerifte mealen buyuruldu ki: "Özür dileyen kardeşiniz, niyetinde samimi olmasa da, özrünü kabul edin."

Kayınvalidesiyle aralarında tatsızlık yaşayan genç bir okuyucumuz gönderdiği mailde kısaca şöyle demiş:

"Bir sözümden dolayı kayınvalidem bana küstü. Beyime de 'Eşin, elimi öper, benden özür dilerse, evine o zaman gelirim' demiş. Ben de, gidip, elini öptüm, kendisinden özür diledim, fakat yine gelmedi. Yani özrümü kabul etmedi. Ben daha ne yapayım?"

Efendim, siz vazifenizi yapmışsınız. Kim ne ederse kendine eder. Yaptığı bir iş için özür dileyip, bir daha yapmayacağını söyleyenin, samimi olmasa da özrünü kabul etmek gerekir. Özür dilemek üç türlü olur:

1- Yaptığı şeye mazeret göstermek, mesela "Unutmuştum, bilemedim" veya "Hastaydım" demek bir özürdür. Böyle bir özrü, doğru olup olmadığını araştırmadan kabul etmek gerekir. Hadis-i şeriflerde mealen buyuruldu ki:

(Din kardeşinin özrünü kabul etmeyen, Kevser havuzundan içemez.) [Hâkim]

(Müslüman kardeşinin özrünü kabul etmemek günahtır.) [Ebu Davud]

(Özrü kabul etmeyen, özür dileyenin günahını yüklenmiş olur.) [İbni Mace]

(Özür dileyeni kabul etmeyen Kevser havuzunun başına varamaz.) [Taberanî]

2- "Yaptım, ama bir daha yapmam, keşke yapmasaydım" demek de, suçu kabul edip özür dilemek olur. Müslümanın özrünü kabul etmemek mekruhtur. Özrü kabul etmek ve kusurları affetmek, Allahü teâlânın sıfatlarındandır. Bir hadis-i şerif meali şöyledir:

(Allahü teâlâ, özür dileyenin özrünü kabul eder.) [Ebu Ya’la] Böyle özrü kabul etmeyene, Allahü teâlâ azap ve gazap eder. Mümin, affetmek için özür dilenmesini bekler; münafık, ayıpların ortaya çıkmasını ister.

3- "Yapmadım" diyerek inkâr etmek de özür dilemek olur. Bu bir pişmanlık alâmetidir. Yalan söylediğini bilerek özrünü kabul etmek, o kimseyi affetmek olur. Yalan söyleyerek özür dileyen böyle bir kimseyi affetmek, vacib değil müstehabdır... Affetmek çok faziletlidir. Hadis-i şeriflerde mealen buyuruldu ki:

(Allah rızası için affedeni, Allahü teâlâ yükseltir.) [Müslim]

(Affedin ki affedilesiniz!) [İ. Ahmed]

(Özür dileyen kardeşiniz, niyetinde samimi olmasa da, özrünü kabul edin.) [Hâkim]

(Özür dilemesinde samimi olmasa da din kardeşinizin özrünü kabul edin. Böyle yapmayan Kevser Havuzunun başında yanıma gelemez.) [Hâkim]

(Kaba davranana nazik olan, zulmedeni affeden, vermeyene ihsan eden, kendinden uzaklaşana yaklaşan, yüksek derecelere kavuşur.) [Bezzar]

(Arkadaşının mazeretini kabul etmemek günahtır.) [İbni Mace]

Allahü teâlâ, acımayana merhamet etmez, affetmeyeni affetmez, özür kabul etmeyenin özrünü kabul etmez. O hâlde, özürleri kabul edip, suçları örtmeliyiz!