"İhlâsla karz-ı hasen verecek kimdir?.."
01/07/2019 Pazartesi Köşe yazarı V.T
Karz-ı hasen; Allah rızâsı için, hiçbir dünyâ karşılığı beklemeksizin,
ihtiyâç sahiplerine borç vermektir.
Azîzzâde Mehmed Behâî Efendi Otuzikinci Osmanlı Şeyhülislâmıdır. Nesebi,
Yavuz Sultan Selim Hân'ın nedimi Hasan Can’a ulaşmaktadır. O da, Şah-ı
Nakşibend Behaeddin-i Buhari hazretlerinin neslindendir. Bu sebeple “Behâî”
denilmiştir. 1004 (m. 1595)’de İstanbul’da doğdu. 1064 (m. 1654)’de İstanbul’da
vefât etti. Bir dersinde buyurdu ki:
Karz-ı hasen; Allah rızâsı için, hiçbir dünyâ karşılığı beklemeksizin, ihtiyâç
sahiplerine borç vermektir. Bekâra sûresi ikiyüzkırbeşinci âyet-i
kerimesinde buyuruluyor ki: “Allahü teâlâya, ihlâsla karz-ı hasen verecek
kimdir? (Yani, başa kakmadan muhtaç kullara kim sadaka verecek?)
Şöyle rivâyet ederler: Yukarıdaki karz âyet-i kerîmesi gelince, Ebû Dahdah
(radıyallahü anh), Resûlullaha (sallallahü aleyhi ve sellem) gelip “Yâ
Resûlallah, babam ve anam sana fedâ olsun! Allahü teâlâ, bizden karz (borç)
istiyor, hâlbuki O’nun, borca ihtiyâcı yoktur” dedi. Resûlullah da “Allahü
teâlâ, bununla sizi Cennete sokmak istiyor” buyurdu. “Eğer ben Rabbime
borç verirsem, yani O’nun rızâsı için sadaka verirsem, bunun karşılığının
Cennette bana verileceğini üzerinize alır mısınız?” dedikte, Resûlullah “Evet,
sadakayı tasadduk eden herkese, karşılığı Cennette verilir” buyurdu.
Ebû Dahdah, “Hanımım Ümm-i Dahdah benimle olur mu?”
dedi. “Olur” buyurdu. “Oğlum Dahdah da benimle olur mu?”
dedi. “Olur” buyurdu. “Yâ Resûlallah! Mübârek elini bana ver” dedi. Resûlullah
elini uzattı. Elini tutup "Benim iki hurma bahçem vardır. Biri
aşağıda, diğeri yukarıdadır. Allahü teâlâya yemîn ederim ki, bu iki bahçeden
başka bir şeye mâlik değilim. Her iki bahçeyi de Rabbime karz (borç) verdim”
dedi.
Resûlullah “Bahçenin birini Allah için ver, birini çoluk çocuğun için
sen sakla” buyurdu. Ebû Dahdah, “Yâ Resûlallah, şâhid ol ki, iyi olan
bahçemi Rabbime borç verdim. Etrafı duvarla çevrilidir, içinde altıyüz hurma
ağacı vardır” dedi. Resûlullah “Allahü teâlâ, buna karşılık, sana Cenneti
versin” buyurdu.
Sonra Ebû Dahdâh o bahçeye gitti. Hanımı Ümm-i Dahdâh’ın yanına vardı.
Çocukları da orada idiler. Hurma ağaçlarının etrâfında dolaşıyorlardı. “Bu
bahçeden çıkın, ben bunu Rabbime borç verdim” dedi. Ümm-i Dahdâh, “Kârlısın,
Allahü teâlâ satışını bereketli eylesin!” dedi. Sonra Ümm-i Dahdâh,
çocuklarının yanına gidip, ağızlarındaki yemekte oldukları hurmaları,
ağızlarından çıkardı. Kucaklarında, ceplerinde olanları da bıraktırdı ve diğer
bahçeye gittiler...
