02/08/2024 Cuma Köşe yazarı V.T

İlim öğrenmekten bir adım geri ve uzak durmayın. Zira ilimsiz amel, şeytanın oyuncağı olur. İlminiz azsa, onunla amel edin, çoğalır. 

Bâlî Efendi Rumeli'de yetişen büyük velilerdendir. Bugünkü Makedonya sınırları içinde kalan Usturumca'da (Strumitsa) doğdu. Sofya ve İstanbul'da ilim tahsil etti. Zamanının âlimlerinden akli ve naklî ilimleri öğrenip âlim oldu. Sonra İstanbul'a gitti. Kâsım Çelebi'nin hizmetine girdi. Kâsım Çelebi, Çelebi Halîfe namıyla meşhur Cemâl Halvetî'nin talebesiydi. Kâsım Çelebi'nin ilim ve feyzinden istifade ile kemâle gelip olgunlaşan Bâlî Efendi çok talebe yetiştirdi. 1553 (H.961) senesinde Sofya'da vefat etti. Bir dersinde şunları anlattı:

Elinizden geldiği kadar hiçbir mahlûka hakaret gözü ile bakmayınız. Çünkü o, Allahü teâlânın katında sizden daha makbul olabilir. Birbirinizi çok seviniz. Sevdiğiniz kimse, Allahü teâlânın dostlarından biri olabilir. Buna çok dikkat ve gayret ediniz. Kimseye dünyalık için tazim etmeyiniz ki, dininiz dünya uğruna gitmesin. Zira, dünyanın Allahü teâlâ katında hiç değeri yoktur. Dünyayı sevmek aşağılıktır ve her şeyden aşağıdır. Dininizi dünyaya feda etmeyiniz. Dinini başkalarının dünyası için satan ve bu yüzden Allahü teâlânın rahmetinden mahrum kalan kimseden daha cahili yoktur. Böyle kimse, hem dünyada, hem de ahirette zavallıdır. Allahü teâlânın razı olmasını düşünmeyip de insanların rızasını düşünen, onların razı olmasını arayan kimse, Allahü teâlânın gadabını istemiş olur. Allahü teâlâ, insanları da ona karşı gazaplandırır. Allahü teâlânın kendisinden razı olmasını isteyip, insanların razı olmasına bakmayan kimseden Allahü teâlâ razı olur. İnsanları da ondan razı ve hoşnut kılar.

Önünüze bakın. Her tarafa, öteye beriye bakmayın. Her gördüğünüzle değil, icap edenlerle konuşun. Konuşmak icap ederse, yavaş konuşun. Birisi sizinle konuşursa, onu iyi dinleyin. Güldürücü sözler konuşmayın. Mecbur olmadıkça insanlardan bir şey istemeyin. İsterseniz, az isteyin. Hiç kimseye zulüm ve günahta yol göstermeyin. Evinizde iyi ahlaklı olun. Ağır söz söylerlerse, siz dilinizi koruyun. Düşünerek söz söyleyin. Hürmet ehli, kendisine hürmet gösterilenler sizi yanına çağırırsa, onunla mağrur olmayın. Dünya ve dünyayı sevenlerden kaçın. Elden geldiği kadar ilmiyle amel eden âlimlerin sohbetinde bulunun. İlim öğrenmekten bir adım geri ve uzak durmayın. Zira ilimsiz amel, şeytanın oyuncağı olur. İlminiz azsa, onunla amel edin, çoğalır.