Kelimelerin üstündeki ve altındaki işaretler...
13/09/2020 Pazar Köşe yazarı V.T
Kur’ân-ı kerimde, kelimelerin üstündeki ve altındaki işaretler ne manaya
geliyor?..
Ebû Amr ibn-i Zekvân hazretleri "Kırâat-i seb'a" imamlarından
İbn-i Amir'in meşhur iki râvisinden biridir. 173'te (m. 789) Şam’da doğdu.
İmam-ı İbn-i Âmir’in talebesi olan Yahya Zimârî’nin talebesi Eyyûb bin
Temîm'den kıraat tahsil etti ve vefatından sonra Şam’da hocasının yerine
"kıraat şeyhi" oldu. 242'de (m. 857) Şam’da vefat etti. Bir dersinde
buyurdu ki:
Kur’ân-ı kerimde, kelimelerin üstünde ve altında bazı işaretler vardır.
Kelimelerin üstünde bulunan işaretler şunlardır: [Mim]: Muhakkak
durmalıdır. [Tı]: Durmak gerekir. [Cim]: Geçmek de, durmak da
caizdir. Fakat durmak daha iyidir. [Ze]: Geçmek de, durmak da caizdir.
Fakat geçmek daha iyidir. [Kaf]: Geçmek de, durmak da caizdir. Fakat
geçmek daha iyidir. [Lâ]: Durulmaz! Lâ bulunan yerde durulursa, önceki
kelime ile birlikte tekrar okunur. Âyet-i kerime sonunda durunca, tekrar
edilmez. [Kıf]: Durmak daha iyidir. [Sad]: Durmakta mahzur
yoktur. [Sad, lam, ya]: Geçmek daha iyidir. [Sad, lam, ha]:
Geçmek de, durmak da caizdir. [Ayn]: Bazı âyet-i kerimelerin sonunda
bulunur. Namazda okunursa, ayn işaretinde rükuya gitmek iyi olur. [3 nokta]:
Bu üç noktanın birinde durulur. Eğer üzerinde üç nokta olan birinci kelimede
durulursa, üç nokta olan ikinci kelimede durulmaz. Eğer üzerinde üç nokta
bulunan birinci kelimede durulmazsa, ikinci üç nokta bulunan kelimede durulur.
Her ikisinde de durmak veya her ikisinde de geçmek caiz değildir.
Kelime altındakiler: [Kasr]: Bu kelimenin yazıldığı yerler kısa
okunur. Misal, Ülâike kelimesinde eliften sonra vav olduğu
hâlde, kısa okunur. [Med]: Bu kelimenin yazıldığı yerler uzun okunur,
kısa okunmaz. Misal, Maun sûresinde yürâüne kelimesindeki ü uzun
okunur. [Sekte]: Bu kelimenin yazıldığı yerde, kısa bir zaman nefes
alınmadan durulur. Durulmadan geçilirse, anlamı bozulur.
Kur’ân-ı kerimde dört yerde sekte vardır. [İdgam]: Kelime yazıldığı
gibi değil de, idgam ile okunur. Kelimelerin altında yazılı olan idgam,
Kur’ân-ı kerimde, yalnız Hud sûresi 42. âyetinde vardır. Burada, (İrkeb
me’anâ) yazılır ise de, (İrkemme’anâ) okunur. [Sin]: Sad
harfinin altına yazıldığı yerde, sad harfi, sin gibi okunur. [İmâle]:
Yalnız Hud sûresinin 41. âyetinde geçer. Mecrahâ kelimesinin altında imâle
yazar. Buradaki ra harfi, üstünden esireye doğru
meyillendirilerek okunur. Mecrihâ diye okunmaz. Okunuşunu,
bilen birinden öğrenmek gerekir.
[Teshil]: Kolaylaştırmak demektir. Birbirini takip eden iki hemzeden ikincisi, elif ile he sesi arasında yumuşak okunur.
