Hac ibadetinin eda şartları
25/06/2019 Salı Köşe yazarı O.Ü
Hac için gidilecek yolun ve hac yerinin selamet ve emniyetli olması
lazımdır.
Sual: Hac ibadetinin yerine getirilmesi için de belli şartlar var mıdır?
Cevap: Hac ibadetinin farz olmasından başka, bu ibadeti yerine getirebilmesi
için de belli şartlar vardır ki bunlara Eda şartları denir ve dört tanedir:
1-Hapsedilmiş veya yasaklanmış olmamak.
2-Hac için gideceği yolun ve hac yerinin selamet ve emniyetli olması
lazımdır. Gemi, tren, otobüs veya uçaklardan tehlikeli olan ile gitmek lazım
olduğu zaman, hacca gitmek farz olmaz. Eşkıyaların, hacıların canına, malına
saldırdığı yıllarda hacca gitmek farz olmaz.
3-Mekke'den üç gün üç gecelik uzak yerlerde bulunan hür kadının hacca
gidebilmesi için, üç mezhepte, kocasının veya nikâhı düşmeyen ebedi mahrem
akrabasından fasık, mürtet olmayan akıllı, büluğa ermiş bir erkeğin beraber
gitmesi lazımdır. Bunun yol parasını verecek kadar, kadının zengin olması da
lazımdır. Künûz-üd-dekâıkda yazılı Bezzâr'ın bildirdiği hadîs-i şerifte;
(Kadın, yanında bir mahremi olmadan hacca gidemez!) buyuruldu. Zamanımızda
fesat çoğaldığı için, nikâhtan ve sütten olan mahrem akraba ile sefere
gitmemelidir. Zengin olan kadının, mahremi ile bir kere hacca gitmesine kocası
mâni olamaz. Zira zevcin, kocanın farzlara mâni olmaya hakkı yoktur.
4-Kadın, iddet hâlinde yani kocasından yeni ayrılmış olmamaktır.
***
Sual: Bir kimseye hac farz olduktan sonra, bunu geciktirmesi, sonraki
senelere bırakması günah olur mu?
Cevap: Vücub şartları bulunmakla beraber, eda şartları da kendisinde bulunan
kimsenin, o sene hacca gitmesi farz olur. O sene, hac yolunda ölürse hac sakıt
olur ve bu kimsenin vekil gönderilmesi için vasiyet etmesi de lazım olmaz. Farz
olduğu o sene gidilmezse, günah olur. Farz olduktan sonra hacca gitmeyi, daha
sonraki senelere bırakan kimse fasık olur. Çünkü küçük günaha devam etmek,
büyük günah olur. Sonraki senelerde, hac yolunda, evinde hasta olursa, hapse
düşerse veya hacca gidemeyecek şekilde sakatlanırsa, yerine başkasını, kendi
memleketinden bedel göndermesi veya bunun için vasiyet etmesi lazımdır. Bedel
gönderdikten sonra iyi olursa, kendinin gitmesi de lazım olur. Sonraki
senelerde hacca giderse, geciktirme günahı affolur. İmam-ı Muhammed ve imam-ı
Şâfii hazretlerine göre, sonraki senelere bırakması da caizdir.
