Şehvet ve gadab terbiye edilir
27/01/2019 Pazar Köşe yazarı O.Ü
Şehvet ve gadab, avcının köpeği ve süvarinin atı gibidirler. Bu ikisi olmadıkça, ahiret nimetleri avlanamaz.
Sual: Dinimiz, insandaki şehvetin, öfkenin ve benzerlerinin yok edilmesini mi yoksa terbiye edilmesini mi emretmektedir?
Cevap: Bu konu hakkında Ahmed bin Yahyâ Münîrî hazretleri Mektûbât kitabında buyuruyor ki:
“İslâmiyet, şehvetin ve gadabın yok edilmesini değil, her ikisine hâkim olup, dine uygun kullanılmalarını emretmektedir. Süvarinin atını ve avcının köpeğini yok etmeleri değil, bunları terbiye ederek, kendilerinden faydalanmaları lazım olduğu gibidir. Yani, şehvet ve gadab, avcının köpeği ve süvarinin atı gibidirler. Bu ikisi olmadıkça, ahiret nimetleri avlanamaz. Fakat, bunlardan faydalanabilmek için, terbiye ederek, dine uygun kullanılmaları lazımdır. Terbiye edilmezler, azgın olup, dinin sınırlarını aşarlarsa, insanı felakete sürüklerler. Riyazet yapmak, bu iki sıfatı yok etmek için değil, terbiye edip dine uymalarını sağlamak içindir. Bunu sağlamak da, herkes için mümkündür.”
Medeniyet de, atom gücü kullanmak ve jet gibi şeyler yapmak değildir. Medeniyet, bunları insanlara hizmet için kullanmaktır. Bu da, İslâmiyete uymakla ele geçer.
***
Sual: İnsan, nefsinden kaynaklanan kötü şeylere karşı, nasıl bir yol izleyebilir?
Cevap: İnsanın, kötü bir şey yapınca, arkasından riyazet çekmeyi, nefse güç gelen şey yapmayı âdet edinmesi, faydalı bir ilaçtır. Mesela, bir kötülük yaparsam, şu kadar sadaka vereceğim veya oruç tutacağım, gece namazları kılacağım diye yemin etmelidir. Nefis, bu güç şeyleri yapmamak için, onlara sebep olan kötü âdetini yapmaz. Kötü ahlakın zararlarını okumak, işitmek de, faydalı bir ilaçtır. Bu zararları bildiren hadîs-i şerifler çoktur. Bunlardan birinde buyuruluyor ki:
(Allah katında kötü huydan büyük günah yoktur.) Çünkü, bunun günah olduğunu bilmez, tövbe etmez, işledikçe, günahı kat kat artar.
***
Sual: Namazda ilk rekatte okuduğu bir sûreyi veya uzun bir âyeti unutarak ikinci rekatte de tekrar okuyan bir kimsenin namazı kabul olur mu?
Cevap: Bir kimsenin, namazda ikinci rekatte, birinci rekatte okuduğu âyeti tekrar okuması, tenzihen mekruhtur. Eğer ilk rekatte okuduğu sûreden veya âyetten önceki bir âyeti, bir sûreyi okur ise tahrimen mekruh olur. Unutarak okursa, mekruh olmazlar. İkinci rekatte birinciden üç âyet uzun okumak da mekruhtur.
