Nefsin hilelerine karşı uyanık olmalıdır...
25/08/2019 Pazar Köşe yazarı S.K
İnsan, nefse karşı
uyanık olmalıdır. Çünkü nefis, çok hileci ve yalancıdır. Kendi arzularını,
insana iyi ve faydalı gösterir. Onun için nefsi her gün hesaba çekmelidir.
Büyük İslam âlimi İmam-ı Muhammed
Gazali “rahmetullahi aleyh” (Kimya-i
seadet) ismindeki kitabında buyuruyor ki:
“Her gün yatarken, o gün
yaptığı işler için nefsi hesaba çekmeli, sermayeyi, kârdan ve zarardan
ayırmalıdır. Sermaye farzlardır. Kâr da, sünnetler ve nafilelerdir. Ziyan ise,
günahlardır. Nefse
karşı uyanık davranmak lâzımdır. Çünkü nefis, çok hileci ve yalancıdır. Kendi
arzularını, sana iyi, faydalı gösterir. Her mübahı bile
sormalı, bunu niçin yaptın demelidir. Zararlı bir şey yaptı ise, ödetmelidir.
İbnissamed "rahmetullahi
aleyh" büyüklerden idi. Altmış hicrî senelik hayatının hesabını
yaptı. Yirmi bir bin beş yüz gün idi. Âh! Her gün, en az, bir günah yapmış
isem, yirmi bir bin beş yüz günahtan nasıl kurtulurum? Hâlbuki, öyle günlerim
oldu ki, yüzlerce günah işlerdim, diye düşünerek, bir feryad edip yıkıldı.
Baktılar, ruhunu teslim etmişti...
Fakat insanlar, kendilerini
hesaba çekmiyorlar. Eğer her günah işlediğinde, odasına bir kum koysa, birkaç
sene içinde oda kum ile dolar. Gaflet
ile, çeşitli düşünceler ile, birkaç sübhânallah desek, tesbihi alır, sayar, yüz
kere söyledim deriz de, her gün boşuna, nice şeyler söyleriz, bunları saymayız.
Saymış olsak, her gün, binleri aşar. İşte Hazreti Ömer
“radıyallahü anh”, bunun için buyurdu ki: (Amelleriniz tartılmadan evvel, kendiniz tartınız!) Hazreti
Ömer her akşam, kendini hesaba çeker 'bugün niçin böyle yaptın?' derdi...
Nefis muhasebesinde önemli bir
husus da, nefsin bir kusuru ve kabahati görüldüğünde nefse ceza vermektir. [Muhammed Hâdimî hazretleri İslam Ahlakı
kitabında şöyle buyurur: İnsan kötü bir şey yapınca, arkasından nefse güç gelen
bir şeyi yapmayı âdet edinmesi faydalı bir ilaçtır. Mesela bir kötülük yaparsam
şu kadar sadaka vereceğim veya oruç tutacağım, gece namazları kılacağım diye yemin
etmelidir. Nefis bu güç şeyleri yapmamak için, onlara sebep olan kötü âdetini
yapmaz.] Nefsin, kusurlarını görüp, ceza verilmez ise,
cesaret bulur, şımarır. Kendisi ile başa çıkılamaz.
İbadetlerini vaktinde yapmaya çok
dikkat eden biri de, bir akşam namazını geciktirmişti. Hava kararıp iki yıldız
görünmüştü. Bu kadar geciktirdiği için, iki köle âzâd eyledi.
Ebüdderdâ “radıyallahü teâlâ anh”
diyor ki: “Dünyada,
üç şey için yaşamak isterim: Uzun gecelerde namaz kılmak için, uzun günlerde
oruç tutmak için ve salih kimselerin yanında oturmak için.”
Alkama bin Kays'a
(rahimehullah) "Nefsinle neden bu kadar çok uğraşıyorsun?
dediklerinde; “Onu Cehennemden korumak için.” derdi.
Hülasa, nefse ve hilelerine karşı
daima uyanık olmalı, günah işlememize, boş ve faydasız şeylerle meşgul olmamıza
sebep olmasına fırsat vermemeliyiz.
