Namazı vaktinde kılamamak için özür

13/02/2019 Çarşamba Köşe yazarı O.Ü

Farz ve vacib olan bir namazı bile bile kazaya bırakabilmek için, iki özür vardır.
 
Sual: Bir kimse, hangi sebeplerden dolayı namazı vaktinde kılamazsa, kendisine günah olmaz?
Cevap: Farz ve vacib olan bir namazı bile bile kazaya bırakabilmek için, iki özür vardır:
Biri, düşman karşısında olmaktır.
İkincisi, seferde yani üç günlük yol gitmeye niyeti olmasa bile, yolda bulunan kimsenin hırsızdan, yırtıcı hayvandan, selden, fırtınadan korkmasıdır. Bunlar, oturarak ve herhangi bir tarafa dönerek veya hayvan üzerinde ima ile de kılamadığı zaman, kazaya bırakabilir. Bu iki sebep ve uyku, unutmak sebebi ile namazı vaktinde kılamamak, kaçırmak günah olmaz.
           ***
Sual: Hasta olup namazını kılamayan kimse, eğer iyi olamazsa, kılamadığı namazlar için kefaret yapılmasını vasiyet edebilir mi?
Cevap: Namazlarını ima ile dahi kılması mümkün iken, kılmadan ölüm hâline gelen kimsenin, namazlarının kefareti yapılması için vasiyet etmesi lazımdır. Namaz kefareti, her vakit namaz için, bir Müslüman fakire yarım sâ' yani binyediyüzelli gram buğday vermektir. Bunu, vasiyet ettiği kimse veya vârisi verir. Vasiyet edenin bıraktığı malın üçte birinden verilmesi lazımdır. Ölürken vasiyet etmedi ise, kimsenin vermesi lazım olmaz.
           ***
Sual: Kazaya kalan oruçların kazasında ve vaktinde yapılmayan tilavet secdelerinin yapılmasında, acele edilmezse günah olur mu?
Cevap: Secde-i tilâvet ve oruç kazası, acele değildir. Gecikirse günah olmaz.
           ***
Sual: Kış aylarında, gecelerin uzun olması sebebiyle yatsıyı geç kılmanın mahzuru olur mu?
Cevap: Kış aylarında, yatsıyı vaktinin üçte birine kadar geciktirmek müstehabdır.
           ***
Sual: Namaz vaktinde uyku bastırsa, biraz uyuyup sonra kalkar namazı kılarım diyerek uyumanın mahzuru olur mu?
Cevap: Bu konuda fıkıh kitaplarında deniyor ki:
“Vakit girdikten sonra uyuyup namazı kaçırmak, haram olmaz ise de tahrimen mekruhtur. Birisine tembih ederek veya saati kurarak uyanmayı temin edince ve vakit girmeden evvel uyumak mekruh olmaz.”
           ***
Sual: Bir kimse, namaz kılması mekruh olmayan vakitlerde nafile namaza başlasa, sonra da bu namazı bozsa, bunu kaza etmesi gerekir mi?
Cevap: Her cins namazı vaktinde kılmaya eda denir. Nafile namazı kılmaya başlandığı vakit, bu nafile namazın vakti olur ve tamamlanması vacib olur. Fasid olursa, yani bozulursa kazası vacib olur.